Linyit Madenciliği Sektöründe Karbon & Su Ayak İzi ve Kaynak Verimliliği Yol Haritası

Polyak Eynez Enerji Üretim Madencilik San. ve Tic. A.Ş. bünyesindeki Kınık Linyit Madeni işletmesinde mevcut durum değerlendirilmesi çerçevesinde karbon ve su ayakizi raporlaması yapılmış ve çevresel performansın iyileştirilmesi amacıyla kaynak verimliliği ve döngüsellik fırsatları değerlendirilmiştir. Mevcut durumun değerlendirilmesi başlığı altında işletmenin karbon ve su ayaikizinin hesaplanması, uygun standartlara göre raporlandırılması, rakip analizi ve sektörel metriklere göre değerlendirilmesi yapılmıştır.

Ulusal/uluslararası gelişmeler, geçiş (transitional) risklerinin değerlendirilmesi ve ulusal/uluslararası arenada iyi uygulama örnekleri ile sürdürülebilirlik çerçevesinde mevcut ESG yaklaşımlarına ek olarak Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı, Paris Antlaşması ve Sınırda Karbon Vergisi ve benzeri gelişmelerin ülkemiz kömür madenciliği sektörü için ve özellikle Polyak Eynez için yarattığı fırsat ve risk unsurlarına yönelik kapsamlı bir değerlendirme sonucunda GTE tarafından yol haritası hazırlanmıştır.

İş Dünyasi için Çevresel Ayak İzi Projesi Eko-Etiketleme Sistemi

Ege Orman Vakfı ve Hayat Boyu Öğrenme, Mesleki Eğitim ve Geliştirme Derneği ile birlikte çalışan Londra merkezli Carbon Trust’ın proje yürütücüsü olduğu İş Dünyası için Çevresel Ayak İzi projesi kapsamında, Ege Bölgesi’nde yer alan 5 pilot sektörde (baskı, ambalaj, yapı kimyasalları, çimento ve cam) üretilen ürünlerin karbon emisyonlarını azaltmak için bir eko-etiketleme sistemi kurulmuştur. Proje sonucunda pilot şirketlere ait ürünlerin çevresel ayak izi ölçülmüş, belgelendirilmiş ve çevresel ayak izi etiketleri oluşturulmuştur.

Proje kapsamında, eko-etiket uygulaması konusunda yapılan çalışmalar bir kitapçık haline getirilerek iş dünyasına sunulmuştur. Türkiye’de üretilen, özellikle ihracata yönelik ürünler için çevresel ayak izinin oluşturulması, belgelendirilmesi ve buna ilişkin ürün etiketlerinin hazırlanması konusunda AB’ye üye ülkelerde yapılan çalışmalar ve iyi uygulama örneklerine yer verilmiştir.

Sıfır Karbon Noktası

AB Sivil Toplum Diyaloğu CSD-V Hibesi ile Hayat Boyu Öğrenme Mesleki Eğitim ve Geliştirme Derneği, Ege Orman Vakfı, RENAC energy & Climate GmbH ortaklığında “Sıfır Karbon Noktası“ projesi hayata geçirilmiştir. Projede, sera gazı emisyonlarının azaltımına katkıda bulunacak faaliyetlerin yerinde gözlemlenmesi, yenilenebilir enerji sektöründeki bileşenlerin günlük hayata adaptasyonu ve doğal kaynakların verimli kullanılması konularında iyi uygulama örneklerinin sergilenmesi amaçlanmaktadır.

Proje kapsamında GTE, Ege Orman Vakfı web sitesinde kullanılacak Su Ayak İzi Hesaplama Modülünün ve Karbon Ayak İzi Hesaplama Modülünün hazırlanması çalışmalarını yürütmüştür. Modüllerin, tüm Türkiye için il bazında verileri kullanan ve özgün hesaplama yapmaya imkan veren bir modül olması hedeflenmiştir. Su ve karbon ayakizi modüllerinde kişisel ayakizi hesaplamak için gerekli tüm kalemler (su ayakizi için doğrudan ve dolaylı su ayakizi hesaplamaları ve mavi, yeşil ve gri su ayakizi hesaplamaları; karbon ayakizi için hava yolu ve kara yolu ulaşım sekmesi, elektrik tüketimi sekmesi, farklı yakıt türlerine ait verileri için hesaplama imkanı veren evsel ısınma sekmesi) dikkate alınmıştır.

İstanbul Metropolitan Alanı Karbon Ayakizi – 2015 yılı Sera Gazı Envanteri

İstanbul‘da 2010 yılı için sera gazı envanteri hazırlandıktan sonra, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İSTAÇ) desteği ile birlikte 2015 yılı için sera gazı envanteri de tamamlanmıştır.

İstanbul’un 2015 yılı için GPC 2014 BASIC yaklaşımına göre hesaplanan toplam karbon ayakizi 47.340.725 tCO2 eşdeğer olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar ile etkin bir “İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı” hazırlanması için 2015 yılı sera gazı envanterinin bu bağlamda yol gösterici bir bilgi kaynağı olmuştur. İlgili yöntemlerin ve kılavuzların (GPC 2014 Basic) son sürümlerine göre hazırlanan bu raporun 2010 yılına yönelik hazırlanmış olan bir önceki rapor ile beraber gelecek çalışmaların kalitesini ve eksiksizliğini arttırmaya yönelik sağlam bir temel oluşturmaya yönelik ikinci bir adım olduğu söylenebilir.

Proje Dokümanı | PDF | 2MB

İstanbul Metropolitan Alanı Karbon Ayakizi – 2010 yılı Sera Gazı Envanteri

Tam adı “İBB’nin Sera Gazı Hesaplama Kapasitesinin Geliştirilmesi ve İstanbul’un Sera Gazı Envanterinin Oluşturulması” olan ve Birleşik Krallık Refah Fonu çerçevesinde desteklenen Proje kapsamında İstanbul’un karbon ayak izinin en güncel yöntemlere ve kılavuzlara göre hesaplanması ve raporlanması sağlanmıştır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü, GTE, ERM ve İTÜ’den Doç. Dr. Alper Ünal tarafından 2013 yılında yürütülen çalışmayla İstanbul 2010 yılı Sera Gazı Envanteri hazırlandı. Proje, İstanbul Büyükşehir Belediyesi için sera gazı emisyonlarını azaltma ve yönetmeye dair önemli bilgilerin elde edildiği bir çalışma olmuştur. Dünyanın en büyük megakentlerinden biri olan İstanbul metropolitan alanının 2010 yılı için karbon ayakizi 40,7 milyon tCO2 olarak açıklanmış olup, bu rakam İstanbul’un Türkiye’nin toplam sera gazı salımlarında %11’lik paya sahip olduğunu ortaya koymuştur. açıklanan karbon ayakizi uluslararası metodolojilere ve standartlara göre hazırlanan ve kamu ile paylaşılan ilk rapor olma niteliğini taşımaktadır.

Proje Dokümanı | PDF | 13MB

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MidSEFF III

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) 2011 yılında orta ölçekli sürdürülebilir enerji yatırımlarına (yenilenebilir enerji (RE), atık enerjiye (WtE)) finansman sağlamak amacıyla Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı’nı (MidSEFF) başlatmıştır. Aynı yıl, EBRD ve Avrupa Yatırım Bankası’nın eş finansmanıyla program MidSEFF Faz II olarak genişletilmiş ve sağlanan toplam fon 1 milyar Euro’ya getirilmiştir. MidSEFF Faz I ve II kapsamındaki fonların tahsis edilmesinden sonra MidSEFF III hazırlanmıştır. MidSEFF III, yenilenebilir enerji ve kaynak verimliliği yatırımlarına 500 milyon Euro taahhüt etmiştir. Programın amacı, Türkiye’deki yenilenebilir enerji ve kaynak verimliliği yatırımları için gerekli finansman boşluklarını doldurmak, uygun teknolojilerin teknik değerlendirmesinde bankaların becerilerini geliştirmek ve bankaları orta ölçekli yenilenebilir enerji ve kaynak verimliliği yatırımlarının değerlendirilmesinde AB’nin çevresel ve sosyal standartlarına uygunluğu artırmak olarak belirlenmiştir.

Projenin amacı, programın uygulanmasının desteklenmesidir. Proje kapsamında, alt projelerin AB çevresel ve sosyal standartlarına uygunluğunun sağlanması, becerilerin yerel uzmanlara ve katılımcı finans kurumlarına aktarılarak AB çevresel ve sosyal ile sağlık ve güvenlik standartlarını uygulayan alt projelerin çoğaltılabilmesinin sağlanması, yenilenebilir enerji ve kaynak verimliliği projelerini geliştirmek ve izlemek için katılımcı finans kurumlarının desteklenmesi hedeflenmiştir.

Proje, 2016 yılında MWH, GTE ve Frankfurt School of Finance & Management GmbH (FsF) konsorsiyumluğunda yürütülmüştür. GTE projede, alt projelerin karbon potansiyelinin geliştirilmesi, endüstriyel müşteriler için karbon ayakizi analizi, İzleme, Raporlama ve Doğrulama (MRV) konusunda destek verilmesi, paydaşlara ve katılımcı finans kurumlarına karbon ile ilgili eğitimler verilmesi faaliyetlerini yürütmüştür.

Bursa Büyükşehir Belediyesi Hafif Raylı Sistem Karbon Sertifikalandırma

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Hafif Raylı Sistem Karbon Sertifikalandırma projesi Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından finanse edilmiş ve danışmanlığını yerel ortak olarak GTE yürütmüştür.

Projenin tescil işlemleri, 2013 yılı aralık ayında doğrulanmış karbon standardı (Verified Carbon Standard) tarafından tamamlanmış olup, Temmuz 2015-Haziran 2016 arasındaki ilk izleme döneminde sağlanan sera gazı azaltımları yine bağımsız kuruluşlar tarafından doğrulanmıştır. 2017 yılı ocak ayında tamamlanan çalışma kapsamında bu dönem içerisinde sağlanan sera gazı azaltımı 7.092 ton karbon dioksit eşdeğeri olarak hesaplanmış ve sertifikalandırılmıştır. Söz konusu proje, Türkiye’de bir belediye tarafından gerçekleştirilen ilk gönüllü karbon projesi olup, aynı zamanda ulaştırma alanında emisyon azaltım sertifikası alan Türkiye’de ilk proje, dünyada ise sayılı projelerden birisidir.

Soma Kentsel Isıtma Sistemi

GTE’nin emisyon azaltımının sertifikalandırılması konusunda danışmanlığını yaptığı Soma Kentsel Isıtma Sistemi projesi, bölgesel ısıtma projeleri arasında Gold Standard emisyon azaltım sertifikası almaya hak kazanan Türkiye’de ilk, dünyada ise sayılı projelerden birisi olmuştur. Proje, 2011 yılında EÜAŞ ve Soma Belediyesi tarafından başlatılmış, sonrasında ise Manisa Büyükşehir Belediyesi ve özelleştirme sonrası santrali devralan Soma Termik Santral Elektrik Üretim A.Ş. tarafından devam ettirilmiştir. Proje kapsamında, termik santralden elde edilen ısının, kentsel ısıtmada kullanılması sağlanmış olup, sera gazı azaltımının yanı sıra, bölgedeki hava kalitesinin iyileştirilmesine katkıda bulunulmuştur.

Ocak 2014-Mayıs 2015 tarihleri arasında 954 konut eşdeğeri (KE) binada kullanılan sistem, ilk yılında yaklaşık 60 bin ton karbondioksit eşdeğeri azaltım sağlamıştır. Proje kapsamında 2018 yılında yaklaşık 8 bin aboneye ulaşılmış olup ve yeni yatırımlar ile toplamda 22.000 KE binaya ulaşılması hedeflenmiştir. Proje tam kapasiteye ulaştığında sağlanacak yıllık sera gazı azaltımının 1 milyon tonun üzerinde olması öngörülmüştür.

Yaşar Holding Karbon Ayakizi Raporlama ve Azaltım Projesi

Yaşar Holding, bünyesinde bulunan öne çıkan markalar Pınar süt, Pınar et, Pınar Su, Viking Kağıt, Dyo Boya, Dyo Matbaa Mürekkepleri, Altın Yunus, Çamlı Yem Besicilik, Yaşar Birleşik Pazarlama ve Desa Enerji için sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında su ayakizi & su verimliliği, su riskleri değerlendirmesi, karbon ayakizi raporlama ve azaltım çalışmaları yürütmüştür.

2012 yılında GTE ve ERM tarafından kurumsal karbon ayakizi hesaplanan Yaşar Grubu şirketleri 2020 yılında birim üretim başına emisyonlarını 15% azaltma hedefi almış, bu hedefle Yaşar Grubu emisyon azaltım taahhüdü alan ilk yerli firma olmuştur. Yürütülen çalışmada firmaların karbon ayakizleri ve karbon emisyonlarına en fazla sebep olan sıcak karbon noktaları belirlenmiştir. Her firma için karbon azaltım yol haritası dahilinde emisyon azaltıcı önlemler ortaya konmuştur.

Proje Dokümanı | PDF | 2MB