Türkiye Gıda Kurtarma Derneği, Sivil Toplum Destek Programının Üçüncü Aşaması fonu (CSSP-III) ile Antalya’da gıda zinciri atıklarına yönelik endüstriyel simbiyoz fırsatlarının araştırılması projesi gerçekleştirilmiştir. 2019 yılı içerisinde başlayan proje 2020 yılında tamamlanmıştır.
Proje kapsamında GTE tarafından teknik saha çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen bilgiler ışığında ise sektörde öne çıkan potansiyel endüstriyel simbiyoz olanakları araştırılmış ve çalıştay gerçekleştirilmiştir.
Ege Orman Vakfı ve Hayat Boyu Öğrenme, Mesleki Eğitim ve Geliştirme Derneği ile birlikte çalışan Londra merkezli Carbon Trust’ın proje yürütücüsü olduğu İş Dünyası için Çevresel Ayak İzi projesi kapsamında, Ege Bölgesi’nde yer alan 5 pilot sektörde (baskı, ambalaj, yapı kimyasalları, çimento ve cam) üretilen ürünlerin karbon emisyonlarını azaltmak için bir eko-etiketleme sistemi kurulmuştur. Proje sonucunda pilot şirketlere ait ürünlerin çevresel ayak izi ölçülmüş, belgelendirilmiş ve çevresel ayak izi etiketleri oluşturulmuştur.
Proje kapsamında, eko-etiket uygulaması konusunda yapılan çalışmalar bir kitapçık haline getirilerek iş dünyasına sunulmuştur. Türkiye’de üretilen, özellikle ihracata yönelik ürünler için çevresel ayak izinin oluşturulması, belgelendirilmesi ve buna ilişkin ürün etiketlerinin hazırlanması konusunda AB’ye üye ülkelerde yapılan çalışmalar ve iyi uygulama örneklerine yer verilmiştir.
Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) teknik desteği kapsamında Su Verimliliği Odaklı Ar-Ge ve Proses Geliştirme/İyileştirme Olanaklarının Değerlendirilmesi projesi desteklenmiş olup, 2020 yılı sonlarına doğru başlayan projenin teknik danışmanlığı GTE tarafından yapılmaktadır.
Bu kapsamda, suya bağımlı kritik noktaların/ürünlerin belirlenmesi için etütler gerçekleştirilerek su verimliliği uygulama olanaklarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Su verimliliği, su ayakizi ve karbon ayakizi konuları üzerine kurum içi eğitimler yapılması ile uygulama olanaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanmıştır.
BEBKA ile gerçekleştirdiğimiz diğer proje:
SÜTAŞ ile gerçekleştirdiğimiz diğer proje:
3 ülkedeki (Türkiye, Rusya ve Gürcistan) ENKA grubu iştirakleri için su ve karbon ayak izi çalışmaları ve su riski değerlendirmesi 2018 yılında tamamlanmıştır.
Çalışma kapsamında ön risk değerlendirmesi, su ve karbon ayak izi ve yoğunluk hesaplamaları ve CDP raporlaması gerçekleştirilmiştir.
2019 yılında başlayan cam sektöründeki su verimliliği etüt çalışmaları Şişecam’ın Türkiye’de bulunan 15 üretim tesisinde gerçekleştirilerek 2020 yılında tamamlanmıştır.
Çalışma kapsamında GTE tarafından su ön işlem yöntemleri, en yoğun su kullanılan prosesler, tesisteki su izleme altyapısı ve atıksu yönetimi uygulamaları değerlendirilmiş, su haritaları hazırlanmıştır. Su verimliliğini artırmaya ve geri kazanıma yönelik uygulama olanakları geliştirilmiş, gelecekteki izleme metodu ve uygulama yöntemleri ile ilgili öneriler getirilmiştir. Proje sonucunda her tesis için belirlenen uygulama olanaklarının sağlayacağı kazanımları da içeren su kullanımı ve yönetimi raporları hazırlanmıştır.
Inditex Verimlilik Programı kapsamında, 2019 ve 2020 yıllarında GTE Inditex Grubu tedarikçilerine yönelik teknik danışmanlık gerçekleştirmiştir. Proje kapsamında Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yer alan (Tekirdağ, Kırklareli, Denizli, Uşak) 4 Inditex Grubu tedarikçisi tekstil şirketi için eğitim ve yerinde incelemeler yapılmıştır. Tekstil üreticilerinin tesis ziyaretinde su ağırlıklı olmak üzere, kimyasal, boya ve enerji tasarrufu olanakları araştırılmış ve her bir tesis için önerileri kapsayan raporlar hazırlanmıştır.
GTE, 2019 yılında H&M tedarikçilerinden Bursa’da yer alan 2 tekstil firmasına temiz üretim kapsamında su ve enerji verimliği çalışmaları gerçekleştirmiştir. Çalışma kapsamında tesis ziyaretleri gerçekleştirilmiş ve yerinde incelemeler yapılmıştır. Saha çalışmalarında tesislerin teknik durum analizi gerçekleştirilmiştir. Saha ziyaretlerini takiben, su ve enerji verimliliği olanakları araştırılmış ve tesis bazında uygulama olanaklarının sunulduğu raporlar hazırlanmıştır.
H&M verimlilik programı kapsamında, GTE, 2018 yılında Türkiye’nin dört bir yanındaki (Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul, Malatya, Kahramanmaraş, Bursa, Denizli, İzmir) 20 farklı H&M tedarikçisi tekstil firması için eğitim ve yerinde incelemeler yapmıştır. Tekstil üreticilerinin tesis ziyaretinde su, kimyasal, boya ve enerji tasarrufu olanakları araştırılmış ve her bir tesis için önerileri kapsayan raporlar hazırlanmıştır.
2019 yılında ise üreticilerin ilgili kaynak ve eko-verimlilik olanaklarını uygulama aşamasında GTE izleme çalışmaları yapmıştır. İzleme kapsamında tesislere tekrar bir ziyaret gerçekleştirilmiş ve gelişmeler değerlendirilmiştir.
WWF-Türkiye ve H&M Grup işbirliğiyle tekstil sektöründe temiz üretim uygulamalarının teşvik edilmesi ve sektörel su risklerini azaltmak amacıyla GTE’nin teknik danışmanlığını yürüttüğü Büyük Menderes ve Ergene Havzalarında Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Uygulamalarının Teşviki projesi 2017 ve 2019 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında hazırlanan “Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Rehberi”nin tanıtımı, 24 Eylül 2018 tarihinde Denizli Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü’nde özel sektör, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile yapılmıştır.
Proje kapsamında Büyük Menderes ve Ergene Havzalarında yer alan tekstil sektörüne yönelik temiz üretim ve su kaynakları yönetimi odaklı çalışmalar gerçekleştirilmiş, Aydın, Denizli, Uşak, Tekirdağ ve Kırklareli şehirlerinde yer alan 10 firmaya temiz üretim etütleri yapılmıştır.
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nce pilot havza olarak belirlenen Büyük Menderes’te, Entegre Havza Yönetimi yaklaşımı çerçevesinde su kaynaklarının korunması, sürdürülebilir kullanımı ve su kalitesinin izlenmesi bir öncelik olarak belirlenmiş, nehir üzerinde WWF Türkiye tarafından yürütülen üç yıllık su kalitesi izleme çalışmasının çıktıları, ekolojik ve sosyo-ekonomik analizlerle birlikte “Büyük Menderes Havza Atlası” başlığıyla 2013 yılında yayımlanmıştır.
WWF Türkiye’nin bu perspektifle havzada yürütmekte olduğu çalışmaların bir sonraki hedefi, iyi örnek olarak “Su Koruyuculuğu” yaklaşımının hayata geçirilmesi olmuştur. Özel sektörün karşı karşıya bulunduğu su risklerinin farkına varmasını, bunları gidermeye yönelik önlemlerin geliştirilmesini ve su kaynaklarının korunması için kolektif hareketi teşvik eden Su Koruyuculuğu mekanizmasının havzada geliştirilmesi amacıyla 2017 yılında WWF Türkiye desteği, GTE ve Prof. Dr. Göksel Demirer (ODTÜ) tarafından Uşak, Denizli ve Aydın illerindeki tekstil ve deri sanayinde ‘temiz üretim’ sürecine geçişi destekleyici çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, Büyük Menderes Havzası’ndaki sektörel riskleri azaltmak amacıyla bölgedeki yüksek öncelikli tekstil firmaları için temiz üretim teknoloji olanakları araştırılmıştır